Er is een oplossing voor lelijke zonnecentrales in vlak landelijk gebied! Namelijk, natuurlijke camouflage door de ''eendenkooi''. Nieuwe natuur, duurzame energie en onzichtbare zonnepanelen!
Probleemstelling
Om te kunnen voldoen aan een groeiende vraag naar duurzame energie wordt verspreid door Nederland gewerkt aan de uitrol van grootschalige zonne-energiecentrales. Op diverse plaatsen zijn al grote stukken weiland vol gezet met zonnepanelen, een niet bepaald fraai uitzicht met een industrieel karakter, plompverloren in het vlakke landschap. Naast horizonvervuiling zijn er negatieve effecten op de natuurwaarden van die gebieden. Het is niet zo raar dat de omwonenden protesteren.
We ontkomen niet aan het grootschalig opwekken van duurzame energie. Nederland heeft zich gecommitteerd aan internationale klimaatafspraken. Die zijn bindend. Omdat windmolens op land tot nog meer verzet leiden, wordt steeds vaker gekozen voor weilanden vol silicium, rech toe rechtaan, zonder dat veel aandacht wordt besteed aan een acceptabele inpassing in het landschap. Maar, dat kan volgens mij veel slimmer! Dat móet slimmer!
De oplossing - De Eendenkooi Zonnecentrale - camouflage, nieuwe natuur en energieopwekking in één.
Wat als we dit soort centrales vormgeven op basis van 'de eendenkooi', een cultuurverschijnsel in het landschap dat sinds de middeleeuwen in West Europa voorkomt? Een eendenkooi is van oorsprong een speciaal voor de jacht vormgegeven plek waar in het wild levende eenden werden gevangen voor consumptie. Het bestond meestal uit een flink meer omgeven door bomen.
Op verschillende plaatsen in Noord West Europa zijn deze plekken nog zichtbaar in het landschap.
Gezien vanaf een vlakke omgeving kijkt de voorbijganger aan tegen een pluk bos. En dat is precies waar het voor de zonnecentrale interessant wordt. Op de plek van het meer van een eendenkooi situeren we een cirkel van zonnepanelen in rijen op de grond, onttrokken aan het zicht door een hoge dijk met struiken en een omvattend nieuw natuurgebied met bos. Ik kwam op dit idee toen ik in 2003 in een boerderij in Friesland woonde met 2 hectare weide en zelf fantaseerde over een 'zonneweide'. Het projecteren van zonnepanelen in een weiland is niet zo moeilijk, maar al snel liep ik aan tegen het probleem van horizonvervuiling.
Dat boeren en investeerders naar manieren zoeken om geld te verdienen met zonne-energie is prima. Maar dat hoeft niet te betekenen dat gekozen wordt voor de weg van de minste weerstand; zo goedkoop mogelijk. Met iets meer creativiteit kan er een win-win situatie worden gecreëerd, namelijk, het verlies van natuurwaarde direct onder de panelen kan worden gecompenseerd met andersoortige natuurwaarden in de directe omgeving van de centrale en tegelijk kan hierdoor het zicht op de centrale worden gemaskeerd. Dat is dus eigenlijk een win-win-win situatie; duurzame energie, nieuwe natuur, camouflage. Op deze manier wordt draagvlak voor duurzame energieopwekking in landelijke gebieden behouden.
Hieronder een schematische weergave van een cirkelvormige zonnecentrale. De grijze cirkel is voormalig weiland belegd met rijen zonnepanelen (diameter 300 - 800 meter). De blauwe cirkel hieromheen een gracht, eventueel aangesloten op sloten en vaarten in de buurt. De lichtgroene cirkel is een hoge dijk met struiken. De dijk moet voldoende hoogte hebben om in de winter met bladerloze bomen zicht op de zonnepanelen te verhinderen. Het donkergroene deel is een bosstrook, waarvan het eerste deel aansluitend op de dijk beplant is met niet heel hoog groeiende bomen, i.v.m. de schaduwwerking. De rest is een gewoon bos. Het geelgroene deel hieromheen is natuurlijk grasgebied met extra aandacht voor insecten, bijen en vlinders. Dan is er nog een toegangsweg tot de centrale.
Het
nieuwe natuurgebied dat rond de eendenkooi ontstaat kan mooi overlopen
en aansluiten op een nieuw te ontwikkelen visie op landbouw en veeteelt
gebieden, waarin meer ruimte zal zijn voor ruwere en natuurlijker
landafbakeningen, zoals heggen en struwelen.
Om te kunnen voldoen aan een groeiende vraag naar duurzame energie wordt verspreid door Nederland gewerkt aan de uitrol van grootschalige zonne-energiecentrales. Op diverse plaatsen zijn al grote stukken weiland vol gezet met zonnepanelen, een niet bepaald fraai uitzicht met een industrieel karakter, plompverloren in het vlakke landschap. Naast horizonvervuiling zijn er negatieve effecten op de natuurwaarden van die gebieden. Het is niet zo raar dat de omwonenden protesteren.
We ontkomen niet aan het grootschalig opwekken van duurzame energie. Nederland heeft zich gecommitteerd aan internationale klimaatafspraken. Die zijn bindend. Omdat windmolens op land tot nog meer verzet leiden, wordt steeds vaker gekozen voor weilanden vol silicium, rech toe rechtaan, zonder dat veel aandacht wordt besteed aan een acceptabele inpassing in het landschap. Maar, dat kan volgens mij veel slimmer! Dat móet slimmer!
De oplossing - De Eendenkooi Zonnecentrale - camouflage, nieuwe natuur en energieopwekking in één.
Wat als we dit soort centrales vormgeven op basis van 'de eendenkooi', een cultuurverschijnsel in het landschap dat sinds de middeleeuwen in West Europa voorkomt? Een eendenkooi is van oorsprong een speciaal voor de jacht vormgegeven plek waar in het wild levende eenden werden gevangen voor consumptie. Het bestond meestal uit een flink meer omgeven door bomen.
Op verschillende plaatsen in Noord West Europa zijn deze plekken nog zichtbaar in het landschap.
Gezien vanaf een vlakke omgeving kijkt de voorbijganger aan tegen een pluk bos. En dat is precies waar het voor de zonnecentrale interessant wordt. Op de plek van het meer van een eendenkooi situeren we een cirkel van zonnepanelen in rijen op de grond, onttrokken aan het zicht door een hoge dijk met struiken en een omvattend nieuw natuurgebied met bos. Ik kwam op dit idee toen ik in 2003 in een boerderij in Friesland woonde met 2 hectare weide en zelf fantaseerde over een 'zonneweide'. Het projecteren van zonnepanelen in een weiland is niet zo moeilijk, maar al snel liep ik aan tegen het probleem van horizonvervuiling.
Dat boeren en investeerders naar manieren zoeken om geld te verdienen met zonne-energie is prima. Maar dat hoeft niet te betekenen dat gekozen wordt voor de weg van de minste weerstand; zo goedkoop mogelijk. Met iets meer creativiteit kan er een win-win situatie worden gecreëerd, namelijk, het verlies van natuurwaarde direct onder de panelen kan worden gecompenseerd met andersoortige natuurwaarden in de directe omgeving van de centrale en tegelijk kan hierdoor het zicht op de centrale worden gemaskeerd. Dat is dus eigenlijk een win-win-win situatie; duurzame energie, nieuwe natuur, camouflage. Op deze manier wordt draagvlak voor duurzame energieopwekking in landelijke gebieden behouden.
Hieronder een schematische weergave van een cirkelvormige zonnecentrale. De grijze cirkel is voormalig weiland belegd met rijen zonnepanelen (diameter 300 - 800 meter). De blauwe cirkel hieromheen een gracht, eventueel aangesloten op sloten en vaarten in de buurt. De lichtgroene cirkel is een hoge dijk met struiken. De dijk moet voldoende hoogte hebben om in de winter met bladerloze bomen zicht op de zonnepanelen te verhinderen. Het donkergroene deel is een bosstrook, waarvan het eerste deel aansluitend op de dijk beplant is met niet heel hoog groeiende bomen, i.v.m. de schaduwwerking. De rest is een gewoon bos. Het geelgroene deel hieromheen is natuurlijk grasgebied met extra aandacht voor insecten, bijen en vlinders. Dan is er nog een toegangsweg tot de centrale.
Het
nieuwe natuurgebied dat rond de eendenkooi ontstaat kan mooi overlopen
en aansluiten op een nieuw te ontwikkelen visie op landbouw en veeteelt
gebieden, waarin meer ruimte zal zijn voor ruwere en natuurlijker
landafbakeningen, zoals heggen en struwelen.
----------------------------------------------
(c)2021 Jeroen Huisman. None of the photographs, writing and audiovisual content included on this website may be reproduced or used without the artist's permission. All rights reserved. | www.jeroenhuisman.com
